HOME • PROFESSIONELE ONTWIKKELING • MENTOR-COACH TEAM
Mentor-coach team
Om beginnende leerkrachten voldoende ondersteuning te kunnen bieden, zien we dat sommige scholen niet één mentor aanstellen maar eerder een team van mentoren of coaches samenstellen. De hieronder beschreven praktijk toont aan dat door deze manier van werken zowel belangrijke aspecten van de schoolvisie en prioriteiten worden bewaakt en tegelijk nieuwe leerkrachten een gepaste ondersteuning krijgen op basis van hun individuele noden.
In een West-Vlaamse secundaire school is er een team van vier mentor-coaches aanwezig op school. Eén iemand neemt de coördinatie op. Die persoon staat reeds meer dan 20 jaar in voor de begeleiding van nieuwe personeelsleden (BNP) op school. De opdracht van mentor-coach is bewust toegewezen aan leerkrachten in functie van de afdelingen waar ze voornamelijk lesgeven. Er is bewust gekozen om in te zetten op vier mentor-coaches (twee vrouwen en twee mannen) die in verschillende afdelingen lesgeven. Elke coach krijgt voor deze taak een uur bijzondere pedagogische taken (BPT) toegewezen. Aan het begin van het schooljaar worden nieuwe leerkrachten binnen de school over één van deze vier coaches verdeeld naargelang hun afdeling / richting. Zo kunnen leerkrachten worden begeleid door een mentor-coach die inhoudelijk aansluit bij de vakken waarvoor de nieuwe leerkracht verantwoordelijk is. Volgens de directeur zorgt dit ervoor dat ‘kwaliteit van onderwijs’ als één van de belangrijke pijlers van het strategisch beleid wordt bewaakt.
De coaches staan in voor de organisatie van het aanvangsbegeleidingstraject dat uit verschillende aspecten bestaat. Ten eerste worden nieuwe personeelsleden begeleid aan de hand van vijf groepsbijeenkomsten. Dit naast een algemene infosessie over BNP waarin een onthaalbrochure wordt overhandigd en de werking van BNP duidelijk wordt uitgelegd. De groepsbijeenkomsten zijn verspreid over het schooljaar en gaan in op pedagogisch-didactisch en praktische zaken (bv. leerlingvolgsysteem en puntenboek; klasmanagement en problemen; dagelijks werk en examens; evalueren examens en deliberatie). De groepsbijeenkomsten worden door de mentor-coaches gegeven of iemand extern wordt gevraagd. Op basis van de interviews stellen we vast dat deze bijeenkomsten zo aantrekkelijk mogelijk worden gemaakt en er met concreet materiaal wordt gewerkt. Zo wordt bijvoorbeeld aan de hand van een Kahoot!-quiz getest in welke mate op papier doorgegeven informatie is begrepen door beginnende leerkrachten. Er wordt soms ook aan leerkrachten gevraagd om een examen mee te brengen samen met een verbetersleutel. De leerkrachten geven dan onderling feedback op het examen en de verbetersleutel. Deze aanpak wordt door de bevraagde leerkrachten als ondersteunend ervaren.
Ten tweede krijgen nieuwe personeelsleden een meter of een peter toegewezen vanuit de vakgroep die het eerste aanspreekpunt is bij inhoudelijke vragen. Op initiatief van de meter of peter of van de leerkracht zelf gaan deze in overleg over bepaalde vak-gerelateerde zaken. Daarnaast wordt door het mentoraat ook een ontspannende verrassingsavond georganiseerd voor eerstejaars en hun meters en peters. Bij de mentor-coaches terecht kunnen, meter of peter binnen de eigen vakgroep en een afdelingshoofd hebben waaraan praktische zaken kunnen worden gevraagd, wordt door de bevraagde leerkrachten als heel positief ervaren. De school benadrukt tevens dat de begeleiding die uitgaat van de mentor-coaches en meters/peters los staat van de evaluatie die door de directeur wordt gemaakt.
Ten derde wordt er sterk samengewerkt met de pedagogische begeleiding in functie van het ondersteunen van nieuwe personeelsleden. Zowel de directeur als de bevraagde leerkrachten geven aan minstens een keer per jaar bezoek te krijgen van de pedagogische begeleider. De pedagogische begeleider voert een aangekondigd klasbezoek uit en overloopt nadien samen met de leerkracht in kwestie en de directeur wat zijn / haar bevindingen zijn bij de geobserveerde les. Achteraf wordt gevraagd aan de leerkrachten om een reflectieverslag op te stellen omtrent dit klasbezoek en de nabespreking. Hoewel leerkrachten dit bezoek als beoordelend ervaren en ze hier vaak de nodige stress rond hebben, geven ze aan steeds iets te kunnen opsteken uit zo’n gesprek.
Ten vierde worden enkele professionele ontwikkelingsinitiatieven verplicht voor nieuwe personeelsleden. Zo moeten nieuwe personeelsleden deelnemen aan verplichte vak-bijeenkomsten. Diegene die voor het eerst lesgeven dienen een sessie voor beginnende leerkrachten te volgen die wordt georganiseerd vanuit de pedagogische begeleiding.
Het aanvangsbegeleidingstraject binnen deze school kent een ondersteunend karakter. Dit wordt door de leerkrachten bevestigd. De leerkrachten gaan er wel van uit dat zaken die coördinatoren opmerken mogelijk worden doorgegeven aan het directieteam. In de onthaalbrochure en de interviews wordt verder transparant en duidelijk gecommuniceerd dat de evaluatiegesprekken naar aanleiding van een klasobservatie door de pedagogische begeleiding en/of het directieteam mee in rekening worden genomen bij de evaluatie van nieuwe personeelsleden, naast het coachende karakter dat deze gesprekken uiteraard ook kunnen hebben.
Reflectievragen
- Hoe worden beginnende leerkrachten op jullie school ondersteund bij het leren kennen van de strategische prioriteiten van de school?
- Wat is het voordeel voor beginnende leerkrachten om te worden ondersteund door een team mentor-coaches?
- In welke mate is het mogelijk om op jullie school een team mentor-coaches aan te stellen?
Randvoorwaarden
- Voldoende gemotiveerde leerkrachten om een rol als mentor-coach op te nemen en om zich met andere woorden hiervoor ook professioneel te ontwikkelen.
- Oriëntatie op leren: ‘bereidheid om te leren’ opwekken bij jonge en ervaren leerkrachten door voldoende leerkansen te bieden op school.
- Er is sprake van een professionele leergemeenschap op school: er heerst een collaboratieve werkcultuur door systematische samenwerking en ondersteunende interacties.
- Er is sprake van reflectieve dialoog: leerkrachten voeren reflectieve en diepgaande gesprekken omtrent hun praktijk.